Przyjmowanie członka do spółdzielczej kasy oszczędnościowo - kredytowej

Zgodnie z art. 16 § 1 pr. spółdz. warunkiem przyjęcia na członka spółdzielni jest złożenie deklaracji. Deklaracja powinna być złożona pod nieważnością w formie pisemnej. Podpisana przez przystępującego do spółdzielni deklaracja powinna zawierać jego imię i nazwisko oraz miejsce zamieszkania, a jeżeli przystępujący jest osobą prawną - jej nazwę i siedzibę, ilość zadeklarowanych udziałów, dane dotyczące wkładów, jeżeli statut ich wnoszenie przewiduje, a także inne dane przewidziane w statucie. Następnie przyjęcie powinno być stwierdzone na deklaracji podpisem dwóch członków zarządu lub osób do tego przez zarząd upoważnionych z podaniem daty uchwały o przyjęciu (art. 17 § 2 pr. spółdz.). Spółdzielcza kasa oszczędnościowo – kredytowa jest spółdzielnią, do której w zakresie nieuregulowanym u.s.k.o.k. stosuje się przepisy pr. spółdz. (art. 2 u.s.k.o.k.). Ze względu na to, że ustawa o spółdzielczych kasach oszczędnościowo – kredytowych nie zawiera przepisów bardziej szczegółowych od tych zawartych w art. 16 § 1 i 17 § 2 pr. spółdz., przepisy te znajdują bezpośrednie zastosowanie do nabywania członkostwa w spółdzielczej kasie oszczędnościowo – kredytowej. Według utrwalonej linii orzeczniczej Sądu Najwyższego „członkostwo w spółdzielni powstaje w drodze przyjęcia danej osoby w poczet członków na podstawie złożonej przez tę osobę deklaracji. Takie unormowanie wynika z art. 16 i 17 pr. spółdz. Oświadczenie spółdzielni o przyjęciu osoby w grono członków podejmuje właściwy statutowo organ spółdzielni. Jest to czynność nieodzowna. Nie można jej zastąpić innym zdarzeniem prawnym.” W doktrynie powszechnie przyjmuje się, że taki sposób przystąpienia do istniejącej spółdzielni następuje poprzez zawarcie umowy o członkostwo. Podobne stanowisko zostało przyjęte w orzecznictwie. Według wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2004 (IV CK 74/03) „deklaracja członkowska jest oświadczeniem woli dotyczącym wstąpienia do spółdzielni, podobnym do oferty (art. 66 k.c.), wobec czego przyjęcie na członka ma charakter umowy”. Tak więc podjęcie przez uprawniony organ spółdzielni uchwały o przyjęciu danej osoby w poczet członków jest niezbędne do zaistnienia stosunku członkostwa. Taka konkluzja ewidentnie wynika z orzecznictwa Sądu Najwyższego. W spółdzielczych kasach oszczędnościowo – kredytowych organem uprawnionym do przyjmowania członków jest z reguły Zarząd (co wyraźnie musi regulować statut SKOK). Przepis art. 17 § 1  zdanie 2 pr. spółdz. stanowi, że przystępujący do spółdzielni po jej zarejestrowaniu stają się członkami spółdzielni z chwilą przyjęcia ich przez spółdzielnię. W doktrynie i orzecznictwie powszechnie przyjmuje się wykładnię tego przepisu, zgodnie z którą samo podjęcie przez uprawniony organ spółdzielni uchwały o przyjęciu stanowi o dojściu do skutku umowy o członkostwo. Tym samym nie jest konieczne dojście oświadczenia spółdzielni o przyjęciu oferty do osoby, która ją złożyła. Według art. 15 § 1 pr. spółdz. członkiem spółdzielni może być każda osoba fizyczna o pełnej zdolności do czynności prawnych, która odpowiada wymaganiom określonym w statucie, chyba że ustawa stanowi inaczej. W przypadku  kas ustawa o spółdzielczych kasach oszczędnościowo – kredytowych „stanowi inaczej”, tj. wymaga aby pomiędzy członkami kasy występowały tzw. wspólne więzi. Jak stanowi art. 10 ust. 1 u.s.k.o.k. członkami kasy mogą być osoby fizyczne połączone więzią o charakterze zawodowym lub organizacyjnym, a w szczególności: 1)   pracownicy zatrudnieni w jednym lub kilku zakładach pracy; 2)   osoby należące do tej samej organizacji społecznej lub zawodowej. Ponadto członkami kasy mogą być także - działające wśród członków, o których mowa w ust. 1 - organizacje pozarządowe w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1536, z późn. zm.), jednostki organizacyjne kościołów i związków wyznaniowych posiadające osobowość prawną, spółdzielnie, związki zawodowe oraz wspólnoty mieszkaniowe (art. 10 ust. 2 u.s.k.o.k.).